Saturday, 1 July 2023

esperanta serio #674 - la malhela/kosma inflacio


 

674

la malhela/kosma inflacio

notoj de la Deutsche Museum en Munkeno

 

380,000 jarojn post la ekfunkciigo la universo iĝis travidebla

(oni devas klopodi imagi, kion tio signifas)

 

malluma materio kreskas

ĉu ĉi tio maltrankviliĝas religioj?

 

prenu la sorton ekzemple

ĉio estas perfekta ĉe ni

nenio iam intencis esti

 

ĉirkaŭ 84,5% de la materio en la universo estas malhela

neniu komprenas kio ĝi estas

(sed eble en alia lingvo ili scios?)

 

ordinara materio pli rapide kolektiĝas

kie estas koncentriĝoj de malluma materio

mi volas demandi ĉu ĉi tio estas bona afero

 

la Planck 'Epoko' okazis ie en la unua pikosekundo

 

tiam 47,000 jaroj da maldiafana plasmo

poste ĉirkaŭ 13,8 miliardoj da jaroj ĝis mi kaj vi kaj Vikipedio

(donu aŭ prenu 21 milionojn da jaroj)

 

kaj post mi

eterneco venas

kvankam ĝi eble ne daŭros tiom longe

 

ĉiujare iom pli sciata

la nesciebla nur tiom pli for

pli da mistero

kaj ĉiu malaperanta

iĝante travidebla

 

tiel ke ni foje trarigardas

por maltrafi tion, kio alie povus esti vera

en pli barbara epoko

 

 

 

 


 

 

 

the dark / cosmic inflation

notes from the Deutsche Museum in Munich

(for godsbother)

 

380,000 years after the kickoff

the universe became transparent

(one has to make an effort to imagine what this means)

 

dark matter is growing

is this what religions have worried about?

 

take fate for example

everything is perfect with us

nothing ever meant to be

 

around 84.5% of the matter in the universe is dark

nobody understands what it is

(but maybe in another language they’ll know?)

 

ordinary matter gathers faster

where there are concentrations of dark matter

I want to ask if this is a good thing

 

the Planck 'Epoch' took place somewhere in the first pico-second

 

then 47,000 years of opaque plasma

then about 13.8 billion years till me and you and Wikipedia

(give or take 21 million years)

 

and after me

forever comes

though it might not last so long

 

every year a little more known

the unknowable just that bit further

more mystery

and vanishing

becoming transparent

 

so that we sometimes see right through

to miss what might otherwise pass for truth

in a more barbarous age

 





No comments:

Post a Comment

Note: only a member of this blog may post a comment.